1.

Dưới con mắt người đời, anh đích thực là một đại gia khiến người ta phải ngưỡng mộ. Doanh nghiệp của gia đình anh lẫy lừng trong làng bất động sản với tài sản lên tới hàng tỷ đô la. Dự án, nhà máy, ngân hàng của nhà anh trải cả trong Nam ngoài Bắc, có dự án quy mô tới 2.000 ha, vài dự án đình đám góp phần gây sốt thị trường bất động sản thời gian qua. Bản thân anh là con rể một vị bộ trưởng có tiếng trước đây, con cái nếp tẻ đầy đủ, cả nhà sống trong một ngôi biệt thự rộng rãi hóng mây nước Hồ Tây. Anh có tất cả mọi thứ khiến người ta phải ganh tị, thèm ước.

Nói anh sướng cũng đúng, nhưng bảo anh khổ cũng chẳng sai. Sướng bởi anh là một doanh nhân thành đạt, mới ngoại tứ tuần đã sở hữu một khối tài sản kếch xù, thuộc loại "vua biết mặt chúa biết tên", ra vào nhà người sang như đi chợ. Thế mà anh tâm sự, nhiều hôm đến công ty chẳng kịp ăn sáng do vội giải quyết công việc, họp hành, gặp gỡ liên miên, chiều tối ngẩng lên xây xẩm mặt mày muốn xỉu luôn do làm việc quá sức. Có ngày anh tranh thủ ăn tạm gói mì tôm, chạy xe suốt đêm vượt mấy trăm cây số cốt để kịp cuộc làm việc đầu giờ sáng với lãnh đạo địa phương. Nhiều đêm không chợp mắt nổi vì lo nghĩ, tính toán. Anh bảo: "Ông xem, cứ mỗi sáng mở mắt ra là tôi phải trả lãi thêm mấy tỷ bạc. Không lo nghĩ được chăng?". Lo nghĩ ngày đêm khiến tóc sớm ngả hoa râm, căn bệnh dạ dày bắt đầu hành hạ. Bất chấp bồi bổ đủ mọi loại sơn hào hải vị, nhưng người anh cứ gầy nhom, mặt mày tái xanh. Chả hiểu anh lấy đâu sức lực để cày bừa kinh khủng thế? Một vài lần tò mò gạn hỏi có thể thao giải trí gì không, anh đáp làm gì có thời gian. Khoản rượu chè, ong bướm tôi biết anh cũng chẳng ham…

Ngẫm kỹ mới thấy doanh nhân thời nay thực sự phải là những người có thần kinh thép. Thử hình dung xem, hàng ngày họ phải xử lý vô số việc không tên lẫn có tên, va chạm tiếp xúc từ các đối tác cho tới đối thủ, từ bạn bè, anh em họ mạc cho tới công an, thuế vụ, hải quan, báo chí, quan chức… Đôi khi chỉ một phút khinh suất là rủi ro, tai họa ập đến. Không có thần kinh thép liệu có chịu nổi bao sức ép lớn nhỏ, không khôn khéo sao nguyên vẹn lọt qua ngần ấy cửa ải, không tế nhị sao dung dưỡng nổi bao mối quan hệ? Mà khéo quá, khôn quá lại thành ra đạo đức giả khiến người ta sợ. Phô trương quá, kiêu hãnh quá càng lắm kẻ thù!

Anh rất ngại phát ngôn hay xuất hiện trước báo chí, có thể do khiêm tốn, cũng có thể là lo giữ mình. Dịp nọ chuyện gẫu với một người bạn cũng là chủ doanh nghiệp, tình cờ nhắc tới doanh nhân trẻ kín tiếng ấy, anh bạn tủm tỉm bảo ông không biết đấy, gia đình nhà ấy tín tâm lắm, thường xuyên lễ bái cầu Phật. Mới chợt nhớ một vài lần a lô cho anh thấy lảnh lót tiếng chuông khánh. Có đận gặp, nghe anh tâm sự, làm bất động sản động đến đất cát mồ mả nên phải cẩn thận lắm.

Gương nhãn tiền là một đại gia lừng danh trong làng bất động sản phía Bắc mới mất vì ung thư chưa lâu. Trước khi chết, nghe nói ông chia tài sản cho vợ con mấy ngàn tỷ, rút cuộc có mang theo được đồng nào cho mình đâu?

Chính anh bạn doanh nghiệp của tôi cũng sùng bái đạo Phật, công đức cho nhiều chùa, thậm chí theo chân cao tăng sang chiêm bái tận đất Phật. Anh còn tặng tôi mấy cuốn sách luận giải về những lời thuyết pháp của Phật.

2.

Ông bạn Thierry Crousivier của tôi vốn là một kiến trúc sư kiêm doanh nhân. Công việc bận rộn khiến Thierry rong ruổi đến nhiều nơi trên thế giới, từ châu Âu sang châu Á, Mỹ cho tới những hòn đảo xa xôi thuộc Pháp như Polynésie. Thierry chính là người thiết kế khoa Pháp của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Khi còn học ở Pháp, sau mỗi chuyến đi, Thierry thường khoe với tôi mô hình và hàng tập ảnh chụp những công trình mình đã và đang xây dựng ở một nơi nào đó. Quả thật, Thierry là tuýp người cực kỳ say mê công việc, kiếm tiền giỏi và thành đạt.

Nhưng anh cũng là người rất biết cách tận hưởng cuộc sống. Vợ chồng họ có một ngôi biệt thự tuyệt đẹp nằm sát mép biển ở thành phố nhỏ Marignane, cách cảng Marseilles không xa. Cuối tuần, Thierry thường lái xe đến đón tôi đến nghỉ cùng với họ và hai đứa con tóc vàng đẹp như thiên thần. Ngôi biệt thự miền nam nước Pháp mái lợp ngói đỏ tươi, tường gạch bám hờ dàn hoa giấy duyên dáng, những khóm hồng nở to như chiếc bát con. Vùng Midi luôn ấm áp, trời và biển đều xanh như ngọc, nắng chảy tràn trên những cánh đồng hoa oải hương tím ngắt trải dài mênh mông.

Thierry bảo, ra ngoài phải hết mình vì công việc, còn về nhà sẽ dành trọn cho gia đình, đấy chính là sự cân bằng tuyệt vời nhất. Bởi thế sau mỗi chuyến đi công trình có khi kéo dài đến vài tháng, cả nhà gặp lại nhau và thật sự là một lễ hội. Họ nấu ăn ngoài vườn, nướng thịt dưới gốc tiêu huyền thân trắng muốt như làn da thiếu nữ, nhâm nhi rượu vang đỏ với món nem Việt Nam và tán gẫu cả buổi. Thierry có một chiếc thuyền buồm và thường không bỏ lỡ dịp lái nó ra hóng gió ngoài vịnh, buổi sáng thường dắt chó đi dạo dọc bờ biển rồi nhảy ào xuống nước bơi một hồi bất kể đông hay hè.

Dịp nọ, Thierry đón tôi đi nghỉ tại Lyon cách đó khoảng 600 km. Vợ chồng họ sở hữu một phần tòa lâu đài cổ rất đẹp với cả một khu rừng rộng lớn bao quanh và khu nuôi ngựa. Tòa lâu đài xây bằng đá từ thời trung cổ nhưng được gìn giữ rất tốt, bên trong lắp đặt nội thất sang chẳng kém gì khách sạn 5 sao. Mẹ và gia đình chị gái Thierry sống ở thành Lyon và Thierry thường xuyên về thăm họ. Cả đại gia đình lái xe đi siêu thị mua sắm, tổ chức một bữa tiệc linh đình mang phong vị Lyon để chiêu đãi khách quý. Mấy năm sau, tôi cùng Tổng biên tập báo An ninh Thế giới Hữu Ước, tướng Lê Văn Cương, Viện trưởng Viện nghiên cứu khoa học Bộ Công an tới Lyon dự hội nghị. Tôi tranh thủ gọi điện hỏi thăm sức khỏe mẹ Thierry, bà mừng rỡ sai ngay con rể Bernard đến đón ba chúng tôi về nhà ăn tối. Do vội nên tôi không có cơ hội gặp vợ chồng Thierry, chỉ gửi lời chào cả gia đình.

Bẵng đi một dạo, ngày nọ chuông điện thoại chợt reo vang, nhấc máy ra là một người Pháp nhắn đến khách sạn trên khu phố cổ để nhận quà. Thật khó để diễn tả cảm xúc của tôi khi nhận được lẵng quà xinh xắn gồm một chai vang đỏ hảo hạng, một túi vải hình trái tim nhồi đầy những bông hoa oải hương khô thơm ngát và một tấm thiếp ghi vỏn vẹn mấy dòng tiếng Pháp: "Hạnh thân yêu. Gửi mày chút hương vị nước Pháp để luôn nhớ đến vợ chồng chúng tao. Thierry".

Và những bông oải hương ấy vẫn dìu dịu thơm đến tận bây giờ.  

Bài: Ðặng Vương Hạnh

Minh họa: Hà Phạm